Thường xuyên mẩn ngứa vùng bụng là bị sao? Nguyên nhân và Cách điều trị
Bài viết tham vấn bởi: Ông Nguyễn Thành Sử, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y về Gan và Thận - Tiết niệu tại Dược Bình ĐôngMẩn Ngứa Ở Bụng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Chẩn Đoán & Cách Điều Trị Hiệu QuảMẩn ngứa ở bụng là tình trạng da liễu phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa mẩn ngứa ở bụng, giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.1. Mẩn Ngứa Ở Bụng Là Gì?Mẩn ngứa ở bụng là tình trạng da vùng bụng xuất hiện các nốt mẩn đỏ, sần sùi, đôi khi kèm theo mụn nước, mụn mủ, gây ngứa ngáy, khó chịu. Cơn ngứa có thể âm ỉ, dai dẳng hoặc dữ dội, bùng phát từng cơn, ảnh hưởng đến giấc ngủ, tâm lý và sinh hoạt hàng ngày. Mức độ nghiêm trọng của mẩn ngứa ở bụng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và cơ địa của mỗi người.2. Nguyên Nhân Gây Mẩn Ngứa Ở BụngMẩn ngứa ở bụng có thể do nhiều nguyên nhân, từ các vấn đề về da, rối loạn chức năng các cơ quan nội tạng đến tác động của các yếu tố bên ngoài.2.1. Các Vấn Đề Về DaViêm da tiếp xúc (Contact Dermatitis): Do tiếp xúc với các chất gây kích ứng như xà phòng, hóa chất tẩy rửa, mỹ phẩm, trang sức, quần áo (đặc biệt là chất liệu tổng hợp, vải len),... gây kích ứng da, dẫn đến viêm da tiếp xúc, biểu hiện bằng mẩn đỏ, ngứa, sưng, rát ở vùng bụng.Viêm da dị ứng (Atopic Dermatitis/Eczema): Dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, lông động vật, thức ăn (sữa, trứng, đậu phộng, hải sản...),... cũng có thể gây viêm da dị ứng, biểu hiện tương tự viêm da tiếp xúc, thường kèm theo khô da, bong tróc vảy.Bệnh chàm (Eczema): Là bệnh da liễu mãn tính, gây ngứa, khô da, bong tróc vảy, nứt nẻ,... thường xuất hiện ở các vùng da mỏng, nhạy cảm như vùng bụng, khuỷu tay, đầu gối.Bệnh vảy nến (Psoriasis): Là bệnh tự miễn, gây tăng sinh tế bào da quá mức, tạo thành các mảng da dày, sần sùi, bong vảy trắng,... có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm cả vùng bụng.Bệnh ghẻ (Scabies): Do ký sinh trùng ghẻ (Sarcoptes scabiei) gây ra, đào hang dưới da, đẻ trứng, gây ngứa dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm. Các nốt ghẻ thường xuất hiện ở kẽ ngón tay, cổ tay, nách, bụng, bộ phận sinh dục.Nấm da (Fungal Infections): Nhiễm nấm da (như nấm hắc lào, nấm Candida) cũng có thể gây ngứa, mẩn đỏ, bong tróc da, hình thành các vòng tròn đồng tâm.2.2. Các Vấn Đề Về GanGan đóng vai trò quan trọng trong việc lọc máu, chuyển hóa chất dinh dưỡng, đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Khi chức năng gan suy giảm do viêm gan (do virus, rượu, thuốc, tự miễn), xơ gan, ung thư gan,... độc tố tích tụ trong máu, gây ra nhiều triệu chứng, trong đó có mẩn ngứa, vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng trên bên phải, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu.Cơ chế mẩn ngứa do gan:Tích tụ độc tố: Gan suy giảm chức năng khiến độc tố không được đào thải hiệu quả, tích tụ trong máu và kích thích các đầu mút thần kinh gây ngứa.Tăng axit mật: Rối loạn chức năng gan, đặc biệt là ứ mật (tắc nghẽn dòng chảy mật), làm tăng nồng độ axit mật trong máu, gây kích ứng da và ngứa, đặc biệt ở lòng bàn tay và bàn chân, có thể lan đến bụng.2.3. Các Bệnh Lý KhácBệnh thận: Suy giảm chức năng thận khiến chất thải không được đào thải hiệu quả, tích tụ trong máu gây ngứa.Rối loạn nội tiết tố: Thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mang thai, mãn kinh, rối loạn tuyến giáp,... có thể gây ngứa, nổi mẩn đỏ.Bệnh tiểu đường: Lượng đường trong máu cao có thể gây tổn thương thần kinh và da, dẫn đến ngứa.Các bệnh lý tự miễn: Một số bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, viêm da cơ địa cũng có thể gây ngứa.Ung thư: Một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư máu, ung thư hạch,... có thể gây ngứa.2.4. Các Tác Nhân Bên NgoàiDị ứng: Dị ứng với thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, phấn hoa, bụi bẩn, lông động vật,... có thể gây ngứa, nổi mẩn đỏ, sưng, rát,...Côn trùng cắn: Muỗi, kiến, ong, bọ chét,... cắn cũng gây ngứa, sưng, đỏ da.Thời tiết: Thời tiết hanh khô, lạnh giá, hoặc nóng bức cũng có thể gây khô da, ngứa.Quần áo: Mặc quần áo chật, chất liệu thô ráp, không thấm hút mồ hôi cũng có thể gây kích ứng da, ngứa.Stress, căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và gây ra các vấn đề về da, bao gồm cả ngứa.2.5. Mang ThaiPhụ nữ mang thai thường bị ngứa da do thay đổi nội tiết tố, da bụng bị kéo căng, rạn da. Ngoài ra, phụ nữ mang thai cũng dễ bị ứ mật thai kỳ, một tình trạng ảnh hưởng đến gan và gây ngứa dữ dội.3. Triệu Chứng Mẩn Ngứa Ở BụngTriệu chứng mẩn ngứa ở bụng rất đa dạng, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.Ngứa: Đây là triệu chứng chính, có thể ngứa âm ỉ, dai dẳng hoặc dữ dội, từng cơn. Ngứa có thể lan rộng ra các vùng da khác.Mẩn đỏ: Các nốt mẩn đỏ có thể nhỏ li ti, sẩn cục, mảng đỏ, hoặc mụn nước, mụn mủ.Khô da, bong tróc vảy: Thường gặp trong các trường hợp viêm da cơ địa, vảy nến.Nứt nẻ da: Do da bị khô và ngứa, gãi nhiều có thể gây nứt nẻ.Các triệu chứng khác: Tùy thuộc vào nguyên nhân, có thể kèm theo vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, sốt,...4. Chẩn Đoán Mẩn Ngứa Ở BụngViệc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây mẩn ngứa ở bụng là rất quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Bác sĩ sẽ tiến hành:Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng (thời gian xuất hiện, mức độ ngứa, các triệu chứng đi kèm), tiền sử bệnh (bệnh da liễu, bệnh gan, bệnh thận, dị ứng...), tiền sử dùng thuốc, tiền sử gia đình.Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát kỹ vùng da bị ngứa, đánh giá đặc điểm của các nốt mẩn (màu sắc, kích thước, hình dạng, vị trí), tình trạng da (khô, bong tróc, nứt nẻ).Các xét nghiệm: Tùy thuộc vào nghi ngờ nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm sau:Xét nghiệm máu:Xét nghiệm chức năng gan (LFTs): Đo nồng độ các enzyme gan (ALT, AST, GGT, ALP), bilirubin, albumin.Xét nghiệm công thức máu: Đánh giá tình trạng chung của cơ thể.Xét nghiệm chức năng thận: Đo creatinine, ure máu.Xét nghiệm đường huyết: Kiểm tra lượng đường trong máu.Xét nghiệm dị ứng (IgE, test lẩy da): Xác định dị nguyên gây dị ứng.Xét nghiệm tìm ký sinh trùng: Nếu nghi ngờ nhiễm giun sán.Xét nghiệm tự kháng thể: Nếu nghi ngờ bệnh tự miễn.Xét nghiệm nước tiểu: Đánh giá chức năng thận và phát hiện các bất thường.Sinh thiết da: Lấy một mẫu da nhỏ để xét nghiệm dưới kính hiển vi, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh da liễu.Siêu âm bụng: Đánh giá tình trạng gan, thận, đường mật.Chụp CT hoặc MRI bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các cơ quan trong ổ bụng.5. Điều Trị Mẩn Ngứa Ở BụngViệc điều trị mẩn ngứa ở bụng cần dựa trên nguyên nhân gây bệnh.5.1. Điều Trị Theo Nguyên NhânMẩn ngứa do các vấn đề về da:Kem dưỡng ẩm: Giữ ẩm cho da, giảm khô và ngứa.Corticosteroid dạng bôi: Giảm viêm và ngứa.Thuốc kháng histamine: Giảm ngứa do dị ứng.Thuốc kháng nấm: Điều trị nhiễm nấm.Thuốc kháng sinh: Điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn.Quang trị liệu: Sử dụng ánh sáng cực tím để điều trị vảy nến, chàm.Mẩn ngứa do các vấn đề về gan:Điều trị bệnh gan gốc rễ (ví dụ: thuốc kháng virus cho viêm gan virus, thuốc lợi mật cho ứ mật).Cholestyramine: Gắn kết axit mật trong ruột, giúp giảm ngứa do ứ mật.Rifampicin: Tăng chuyển hóa axit mật.Naltrexone (đối kháng opioid): Dùng cho ngứa nặng do ứ mật.Các nguyên nhân khác: Điều trị bệnh lý nền (bệnh thận, tiểu đường, bệnh tự miễn...).5.2. Các Biện Pháp Hỗ Trợ Giảm Ngứa Tại NhàTránh gãi: Gãi có thể làm tổn thương da và làm nặng thêm tình trạng ngứa.Chườm mát: Giúp giảm ngứa tạm thời.Tắm nước ấm: Tránh tắm nước nóng. Có thể thêm bột yến mạch vào nước tắm để làm dịu da.Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, chất liệu cotton: Tránh mặc quần áo chật, chất liệu tổng hợp.Tránh các tác nhân gây kích ứng: Xà phòng, hóa chất, mỹ phẩm, chất tẩy rửa mạnh.6. Chế Độ Ăn Uống Và Lối SốngChế độ ăn uống và lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa mẩn ngứa ở bụng.Chế độ ăn uống:Tăng cường rau xanh và trái cây: Cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa.Ưu tiên protein nạc: Thịt gà không da, cá, đậu, trứng, các loại hạt.Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol: Tránh thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh, mỡ động vật.Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn:Uống đủ nước:Tránh rượu bia và các chất kích thích:Đối với mẩn ngứa do gan: Nên ăn các thực phẩm tốt cho gan như atiso, nghệ, tỏi, trà xanh, bưởi, táo.Lối sống:Tập thể dục thường xuyên: Giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.Giảm stress, căng thẳng:Ngủ đủ giấc:7. Phòng Ngừa Mẩn Ngứa Ở BụngVệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm và sữa tắm dịu nhẹ.Lựa chọn quần áo thoáng mát, chất liệu cotton:Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng và dị ứng:Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, giảm stress.Khám sức khỏe định kỳ: Để phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn.Đối với người có tiền sử bệnh gan: Tuân thủ điều trị của bác sĩ và kiểm tra chức năng gan định kỳ.8. Các Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)Câu hỏi 1: Mẩn ngứa ở bụng có lây không?Trả lời: Tùy thuộc vào nguyên nhân. Mẩn ngứa do dị ứng, viêm da tiếp xúc, chàm, vảy nến, thời tiết, quần áo... không lây. Mẩn ngứa do ghẻ, nấm da, một số bệnh nhiễm trùng... có thể lây.Câu hỏi 2: Mẩn ngứa ở bụng khi mang thai có nguy hiểm không?Trả lời: Một số trường hợp ngứa nhẹ do thay đổi nội tiết tố và rạn da là bình thường. Tuy nhiên, ngứa dữ dội, đặc biệt là vào ban đêm, kèm theo vàng da, mệt mỏi có thể là dấu hiệu của ứ mật thai kỳ, cần được khám bác sĩ ngay lập tức.Câu hỏi 3: Khi nào cần đi khám bác sĩ?Trả lời: Nên đi khám bác sĩ nếu:Ngứa kéo dài, không giảm sau vài ngày tự chăm sóc.Ngứa dữ dội, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt.Xuất hiện các triệu chứng khác như vàng da, mệt mỏi, đau bụng, sốt.Có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng, nóng, đỏ, chảy mủ).Ngứa lan rộng ra các vùng da khác.9. Kết LuậnMẩn ngứa ở bụng là một vấn đề da liễu phổ biến, do nhiều nguyên nhân gây ra. Việc xác định chính xác nguyên nhân là rất quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Hãy đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, việc duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp phòng ngừa và giảm thiểu tình trạng mẩn ngứa ở bụng.Thông tin của Dược Bình Đông (Bidophar)Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí MinhShowroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí MinhHotline: 028.39.808.808Nhà cung cấp: 028.66.800.300Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200Email: info@binhdong.vnNền tảng Social của Dược Bình ĐôngFanpage: https://www.facebook.com/binhdong.vn/Instagram: https://www.instagram.com/binhdong.vn/Tiktok: https://www.tiktok.com/@binhdong_officialTwitter: https://twitter.com/duocbinhdongvnProvecho: https://www.provecho.bio/@duocbinhdongS.id: https://s.id/duocbinhdongGravatar: https://gravatar.com/duocbinhdongvn3speak: https://3speak.tv/user/duocbinhdongThreads: https://www.threads.net/@congtyduocbinhdongTrang mua hàng chính hãngTiki: https://tiki.vn/thuong-hieu/duoc-binh-dong.htmlShopee: https://shopee.vn/bidophar1950Lazada: https://www.lazada.vn/shop/duoc-binh-dong-storeĐường đến Dược Bình ĐôngXem tại đây: https://maps.app.goo.gl/j2hp5TqJjJpJxFNL9